แม่ (Mother) / แม็กซิม กอร์กี้ (Maxim Gorky), จิตร ภูมิศักดิ์

เรื่องราวชีวิตของหญิงชราในสังคมเก่าคนหนึ่ง มีความคิดจิตใจที่ประหวั่น พรั่นพรึงต่ออำนาจนานาประการที่ครอบงำสังคมอยู่ในเวลานั้น แต่แล้วต่อมาก็ได้กลับความคิด กลับพฤติการณ์ขึ้นใหม่ ซึ่งเป็นเหตุมาจากอิทธิพลที่แวดล้อมตัวเธออยู่นั่นเอง จนถึงกับได้นำตนถาโถมเข้าช่วยเหลือสนับสนุนขบวนการปฎิวัติในรุสเซีย

ผู้ที่ทำให้หญิงชราได้คิด ได้ละเลิกความหวาดหวั่น และค่อยๆ ซึืมซาบความเปลี่ยนแปลง ก็คือ ลูกชายของเธอที่เข้าร่วมอยู่กับขบวนการสายหนึ่ง ซึ่งได้ก่อให้เกิดแสงสว่างแก่หญิงชราว่า สิ่งที่บุตรได้กระทำ และอุดมการณ์ที่เขารับใช้อยู่นั้นเป็นทั้งความสำคัญและความจำเป็น ในส่วนตัวเธอเองนั้นก็ได้เข้าร่วมกับขบวนการปฎิวัติมากขึ้น และหนักแน่นยิ่งขึ้นเรื่อยๆ ความหวาดผวาต่ออำนาจในสังคมเก่าๆ ได้หายไป กลายมาเป็นสตรี ผู้มีชีวิตอย่างองอาจ ห้าวหาญ ปราศจากความกลัว

ด้วยเหตุนี้ "แม่" หรือหญิงชราผู้เป็นหัวใจหลักของเรื่องจึงได้ถูกร้อยเรียงขึ้น เป็นวรรณกรรมทรงคุณค่าของแม็กซิม กอร์กี้ ที่ได้ประพันธ์ไว้ในช่วง ค.ศ. 1907 ก่อนที่การปฏิวัติ